اولين بار بود که می شنيدم ژاپنی ها يک همچين رسمی هم دارند! ميدانستم که يکی از مراسم بسيار قديمی و زيبای ژاپنی ها"ديدن شکوفه های آلبالو" است ولی ديدن کرم شب تاب تازگی داشت.
در حومه شهر توچيگی رودخانه اي است که اطراف آن کاملاً تاريک و به راحتی ميتوان کرم شب تاب را ديد.رودخانه بسيار تميز و به کشاورزان اطراف اين رودخانه توصيه شده است که به خاطر حفظ جان کرم های شب تاب ،از سموم گياهی و شيميايی استفاده نکنند.
هزاران کرم شب تاب به آرامی در امتداد رودخانه با درخشش نور بسيار ملايم به جلوه گری ميپردازند.تماشای انبوهی از نور های سرگردان چنان سرگرمت ميکنند که دوست داری ساعت ها بنشينی و به عظمت طبيعت با نورپردازی کرم های شب تاب و صدای حشرات ديگر که شب را به جولانگاهی از موسيقی و نور تبديل کرده است ،گوش کنی و به تفکر عميق فرو روی.
انگار تجريدی از طبيعت را برايت بازگو ميکنند که در تاريکی شب به نورهای ملايم کرمهای شبتاب و آواز حشرات ديگر خلاصه شده است.
سازمان هوا شناسی ژاپن همانگونه که زمان شکوفه دادن گلهای آلبالو را در مناطق مختلف ژاپن اعلام ميکند، زمان پيدا شدن کرمهای شب تاب را نيز در مناطق مختلف گزارش ميدهد.
همه ساله به مدّت دو هفته کرم های شبتاب در اواسط ماه مه در شهر توچيگی ظاهر شده و سپس ناپديد ميشوند.در ژاپن حدود 50 نوع کرم شبتاب وجود داردکه در حقيقت عمر آنها بيشتر از دو هفته نيست.
در زبان ژاپنی به کرم شب تاب " هوتارو" ميگويند که به معنی "شعله آويخته" و "ستاره ريزان" است.
ژاپنىها از ديرباز حشره شب فروز را دوست مىداشته و در شعر و آثار ادبى ديگر ستودهاند. اما توسعه شهرها و تأثير سموم كشاورزى از شمار اين حشرهها كاسته است. در چند ساله گذشته تلاشهايى براى حفظ آنها در كار آمده كه از آن ميان ايجاد جمعيت حمايت از كرم شبتاب است كه در سال 1999 در شهر توماچو Tomacho از ايالت مىياگى Miyagi بنياد گرفت. زيستگاه اين حشره بر كنار رودِ ماسوُبوُچى در اين شهر از جاذبههاى طبيعى ژاپن شناخته شده است. مىگويند كه در سالهاى دور انبوه شبفروزان در اين شهر كوچك به اندازهاى بود كه عابران در شب مىبايست پى درپى سر و دست و جامهشان را بتكانند و آنها را از خود دور كنند. تلاش براى جلوگیری از انقراض نسل شبافروزان موجب شده است كه از آلودگى رودخانه شهر هم كاسته شود. شاگردان دبستانى اينجا همچنانكه عرق از سر و رويشان مىچكيد با خواندن ترانهاى با ترجيعبند زير بسترِ اين رودخانه را پاك مىكردند.
بال بزن و به پرواز آى
بپر و اينجا بيا اى پروانه شب فروز
شعرهاى كودكان در همه جاى ژاپن هم با كرم شبتاب سخن مىگويد. يكى از ترانههاى قديم كودكان از ايالتِ مىياگى اينست:
كرم شب تاب پدر
همه شب
فانوسى بر بالاى تير آويخته است؛
و ميانِ روز،
از برگها ژاله مىچكاند
بررسی علمی :
این حشره قادر است درزمان بسیار كوتاهی به میزان قابل توجهی نور تولید كند. جالب اینكه تولید نور در این حشره به منظ‌ور برقراری رابط‌ه با سایر همنوعانش به كار می‌رود و در زندگی او نقشی اساسی دارد . كرم شبتاب نور یكنواخت و سبزرنگی تولید می‌كند .
تولید نور به وسیله این‌گونه حشرات با روش خاصی انجام می‌گیرد. آنها نور را توسط یك ماده شیمیایی یا پروتیینی به‌نام "لوسی فرین" تولید می‌كنند كه این ماده جالب تقریبا شبیه به كلروفیل موجود در گیاهان است و همانگونه‌كه انرژی نور توسط كلروفیل به مواد شیمیایی تبدیل میشود، در این حشرات عكس این عمل با كمك ماده‌ای‌خاص انجام می‌پذیرد.از واکنش "لوسی فرین" با اکسیژن نور زرد-سبز رنگی تولید میشود. البته برخلاف نور تولیدشده در لامپها و یا شمعها، نوری كه توسط این‌گونه جانداران‌تولید میشود هیچ‌گونه گرمایی را به همراه ندارد.
اين واکنش شيميايی در قسمت شکم حشره و زير پوست آن انجام ميشود.قسمت داخلی شکم کرم شبتاب طوری ساخته شده است که نور ايجاد شده را به راحتی به بيرون منعکس ميکند.
تخم بعضی از کرم های شب تاب حتی درخشش خاص خود را دارند و قبل از اينکه از پيله بيرون بيايند نور افشانی ميکنند.
رنگ نور متصاعد شده از کرم شبتاب نر بيشتر از ماده ميباشد.
هشرات ديگر با ديدن نور کرم شبتاب به آنها نزديک نميشوند و قورباغه نيز علاقه چندانی به شکار آن ندارد.
تحقيقات نشان داده است که حتی اگر کرم شب تاب بر فراز آب پرواز کند،ماهيها و حتی کوسه از آن ميترسند و فرار ميکنند.
۱ نظر:
تو نگاه اول که عکسو دیدم فکر کردم عکس قبل از عمل پیوند مو و بعد از عمله! از دقت نظر و توضیحات جامع شما ممنونم.
ارسال یک نظر